Nếu tin Hoàng Vũ Nhật cũng đến Hoàng Lương còn chưa đủ khiến Quan Doãn khiếp sợ thì tin tức Dung Thiên Hành cũng muốn đến Hoàng Lương quả thật làm cho hắn giật mình không nhẹ. Hoàng Lương nước cạn, không chịu nổi sức ép quá lớn của đám con ông cháu cha.
Nhưng cũng có thể nghĩ được, dù là Lãnh Tử Thiên trên danh nghĩa đến đầu tư mà thực ra là làm hại Hoàng Lương, hay Hoàng Vũ Nhật đồng lõa đến gây họa ở Hoàng Lương, hoặc là Dung Thiên Hành mục đích đen tối muốn đến để bôi đen thế cục ở Hoàng Lương, Hô Diên Ngạo Bác nhất định là mặc kệ, xem như không hay biết, luôn mang vẻ tươi cười đón chào. Chỉ cần y có thể lấy được chiến tích, chỉ cần có thể giúp y đánh bại được Tưởng Tuyết Tùng, dù có lấy toàn thể dân chúng Hoàng Lương ra làm tiền đặt cược, tin rằng y cũng chẳng tiếc.
Nghe đến tên Dung Thiên Hành, Tiểu Muội rõ ràng là ngây người sửng sốt, lúc sau lại vờ như không có việc gì, nâng ly nước lên nhấp một ngụm. Thật ra Tề Ngang Dương lại quan sát rất kỹ, chú ý đến sự khác thường của Tiểu Muội, cười ha ha:
- Tiểu Muội, đừng lo lắng. Hoàng Lương có Quan Doãn và anh, ai cũng đừng hòng ăn hiếp em.
- Nước Hoàng Lương dù sâu đến đâu cũng chỉ là một cái vũng cạn. Vũng cạn này lại chứa quá nhiều quái vật lớn.
Quan Doãn lắc đầu cười, lấy trà thay rượu:
- Mộng Hàm, tôi mời cô một ly, cảm ơn tin tức của cô.
- Không cần cảm ơn tôi, tôi không phải là không có ý đồ.
Lý Mộng Hàm cười đầy đắc ý:
- Tôi đến Hoàng Lương cũng vì muốn đầu tư.
Quan Doãn cả kinh trong lòng. Lý Mộng Hàm không phải người bình thường mà là con gái Lý gia ở Bắc Kinh. Cô đến đầu tư, là nhất thời có hứng thú hay còn có ý gì khác, liền cười hỏi:
- Cô dùng tiền riêng đầu tư hay dùng tiền của gia đình?
Câu hỏi này thật có trình độ. Tiền riêng chỉ là cá nhân bỏ vốn, còn tiền của gia đình chính là ám chỉ đến sự lộ diện của Lý gia. Lý Mộng Hàm đầu tư một mình hay Lý gia bỏ vốn, sự khác nhau rất lớn.
- Tiền riêng của tôi. Chuyện đầu tư không kinh động đến người trong nhà.
Lý Mộng Hàm đáng yêu thì đáng yêu nhưng dù sao cô cũng xuất thân thế gia, hiểu rất rõ vấn đề Quan Doãn muốn đề cập, nên phải nói cho rõ ràng.
- Lãnh Tử Thiên đến Hoàng Lương đầu tư, hẳn là nhờ tài chính Lãnh gia, còn Hoàng Vũ Nhật và Dung Thiên Hành đến, tôi cho chỉ là quấy rối, không đứng đắn, cũng chỉ với tư cách cá nhân.
Quan Doãn gật đầu nhưng cũng không nói gì. Không phải hắn không rõ thực lực của Hoàng Vũ Nhật. Thực lực của Dung gia cũng khổng lồ, nhưng tin rằng Dung gia sẽ không xem trọng Hoàng Lương. Đối với Dung gia mà nói, Hoàng Lương không có nhiều lợi ích.
Trong lúc đó, hắn bỗng nhiên nghĩ đến Kim Nhất Giai. Nếu Nhất Giai ở đây thì tốt quá. Trong số những cô gái mà hắn biết, cô là một người rất có ý tưởng chính trị, đồng thời cũng lại là một người rất có ánh mắt thương nhân. Nếu để cô phân tích Lãnh Tử Thiên, Hoàng Vũ Nhật những ngày gần đây, đủ loại trước đài sau màn ở Hoàng Lương, chắc chắn sẽ nắm được điểm quan trọng.
Trong một khoảng thời gian ngắn, hắn chưa từng nhớ Kim Nhất Giai đến như vậy.
- Nếu Nhất Giai ở đây thì tốt quá.
Đúng là chuyện lạ, Lý Mộng Hàm và Quan Doãn lại cùng chung ý nghĩ. Cô cười lắc đầu tự giễu:
- Đều tại tôi lúc học đại học không thích học, không giống cô ấy, bỏ rất nhiều công sức học hành. Cô ấy thường nói câu gì học hành dù không thành danh nhưng cuối cùng cũng có được nhân cao phẩm nhã… sau câu này còn gì nữa mà tôi không nhớ được.
- Vi thiện bất kỳ hoạch báo, tự nhiên mộng ổn thần danh.
Không đợi Quan Doãn lên tiếng, Tiểu Muội đã góp lời.
- Còn có một câu nữa, ý tứ cũng rất hàm súc – nhân hành thiện, phúc tuy vị chí, đãn họa dĩ viễn ly, nhân hành ác, họa tuy vị chí, đãn phúc dĩ viễn ly. Một người đọc sách có thể nhân phẩm cao nhã, làm việc thiện có thể tích phúc tích đức.
Tiểu Muội tuy chưa học đại học, nhưng chịu ảnh hưởng của cha mẹ, từ nhỏ đã thích văn hóa truyền thống cổ điển. Có thể nói tuy Tiểu Muội chỉ mới là học sinh cấp 3, bản lĩnh cổ văn của cô thậm chí còn không kém nửa phần so với một sinh viên đại học năm thứ tư.
Tô Mặc Ngu che miệng cười.
- Thơ cổ tôi cũng không biết được nhiều lắm, nhưng có một bài tôi đặc biệt ấn tượng nên nhớ rất rõ: Thiên tử trọng anh hào, văn chương giáo nhĩ tào, vạn bàn giai hạ phẩm, duy hữu độc thư cao. Thật ra bây giờ cũng như thế, không đọc sách, không học tập, vốn không có ngày nổi danh.
- Cũng không chắc.
Đã có người bàn về đề tài này, Tề Ngang Dương cũng muốn khoe khoang vài câu, cười ha hả.
- Cứ xem chuyện cho con cái đến trường hiện nay đi. Phía nam và phía bắc khác biệt không ít. Ở phía nam, kinh tế như con nước lớn tấn công, không chú trọng đến việc học cho lắm, rất nhiều người không học lên đại học, chỉ tốt nghiệp trung học, sau đó thì đi làm. Được ít cũng đủ, biết đủ là vui, chỉ làm một ông chủ nho nhỏ đã thỏa mãn.
- Mong ước của mỗi đời người đều khác nhau, không thể quơ đũa cả nắm. Làm một ông chủ nhỏ, nhàn nhã sống qua ngày tất nhiên không tồi, làm một nông dân, có hơn ba mươi mẫu đất, một con trâu, vợ con đầm ấm, cũng đâu tệ.
Dù tuổi Tiểu Muội còn nhỏ nhưng cũng cản thán về cuộc đời không ít.
- Có người chỉ để ý đến cuộc sống thư thái của bản thân mình, mặc kệ người khác nước sôi lửa bỏng, là ai lo việc người ấy, là nhìn cuộc sống qua khe cửa. Nếu dùng thuật ngữ Phật học để hình dung, chính là tự liễu hán. Tự liễu hán chính mà mầm mống xấu xa.
- Hay thật, Tiểu Muội thật không đơn giản, còn nghiên cứu cả Phật học nữa sao?
Tề Ngang Dương vỗ tay cười to:
- Anh khâm phục em rồi. Khi anh lớn bằng em, đều luôn nghĩ thầm rằng phải kiếm tiền, cho rằng chỉ có kiếm tiền là tất cả. Giờ nghĩ lại, cảnh giới tư tưởng của anh và em chênh lệch quá xa.
- Hì hì, anh Tề cũng không thể nói như vậy được. Đạo sớm hay muộn cũng có gì đâu, chuyên chú thuật nghiệp, ngộ sớm hay muộn cũng không khác gì nhau. Có lẽ em là tiệm ngộ, còn anh là ngộ đạo. Tiệm ngộ là tìm hiểu lâu dài, còn ngộ đạo là lập địa thành Phật.
Tiểu Muội khá hứng thú, nói chuyện rất nồng nhiệt. Nguyên nhân là vì cô thấy Quan Doãn khá vui vẻ, đồng thời ấn tượng của cô với Tề Ngang Dương cũng khá tốt. Có lẽ Tề Ngang Dương nói đến chuyện cưới hỏi của Quan Doãn khiến trong lòng cô gợn sóng.
- Tuy nhiên, bất kể là buôn bán hay làm quan, không đọc sách cũng không được. Không đọc sách thì không hiểu được đạo lý đối nhân xử thế, cả đời sống u mê, không biết đời sống là gì, xem như một chuyến đến nhân gian tay trắng.
- Thiếu tiểu tu cần học, văn chương khả lập thân, mãn triều chu tử quý, tận thị độc thư nhân.
Quan Doãn tiếp một câu.
- Chính tâm, tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ là thứ tự ưu tiên. Việc học dù quan trọng, nhưng không phải là vấn đề quan trọng nhất. Người sống trong trời đất, chuyện quan trọng nhất là chính tâm, là tạo cho lòng mình có sự kính ngưỡng và quan điểm đạo đức. Đạo dẫn đường cho quan điểm đạo đức, Phật học là hoàn toàn xứng đáng. Như lời Tiểu Muội nói, không có kiến thức và tầm nhìn, chỉ có thể nhìn qua khe cửa nhà nghèo, không có được quan niệm thiên hạ vi công.
- Không cầu bản thân được yên vui, chỉ cầu thế nhân xa được đau khổ. Ý chí của Bồ Tát Phật gia Đại thừa và tư tưởng chủ đạo kiêm tế thiên hạ của Nho gia có cách làm khác nhau nhưng kết quả lại giống nhau đến lạ lùng.
- Anh nói rất đúng.
Tiểu Muội nhất thời hứng khởi. Cô từ nhỏ đã thích Phật học, đã đọc không ít kinh Phật, còn nghiên cứu rất nhiều tinh túy quốc học truyền thống. Có thể nói, bản lĩnh cổ văn hiện tại của cô, làm giáo viên trung học cũng đủ sức.
- Trước lập tâm, sau làm người. Người khác động vật ở chỗ có quy phạm đạo đức, có chuẩn tắc hành vi, có lòng kính ngưỡng và niềm tin trong nội tâm, trí tuệ có thể sáng tạo văn hóa cũng có thể hủy diệt văn hóa. Trí tuệ chẳng phân biệt được chính tà nhưng đạo đức thì lại khác. Cho nên, một người dù cho ở bất kỳ vị trí nào, tạo được tiêu chuẩn đạo đức cao trước thì mới có gốc rễ chắc chắn. Không có đạo đức trói buộc, người không còn là người.
Tô Mặc Ngu che miệng cười:
- Tiểu Muội sau này thích hợp với việc nghiên cứu học vấn. Chức vị chỉ dùng hành vi dẫn lối xã hội tiến bộ. Nghiên cứu học vấn là dùng tư tưởng để chỉ đạo sự tiến bộ của con người. Một cán bộ làm quan một lần, tạo phúc một phương, còn một nhà tư tưởng có thể ảnh hưởng đến hàng ngàn hàng vạn người, thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến lịch sử.
Tiểu Muội khiêm tốn cười nói:
- Em đâu dám khoe khoang trước mặt anh em. Anh ấy là một cán bộ ôm ấp tình cảm làm nhà tư tưởng. Em tin rằng một ngày nào đó, anh sẽ là nhà tư tưởng đảm trách chức vụ cao nhất trong nước.
- Gom cả thân phận nhà tư tưởng và cả chính trị gia vào một người, đúng là khó khăn rất lớn.
Tề Ngang Dương nháy mắt cười.
- Vậy thì phải ngồi vào vị trí rất cao mới có thể chỉ đạo tư tưởng được. Không đến một cấp bậc nhất định nào đó, thì không có khả năng lập được văn bản công khai để phát biểu ra. Trong nước, tư tưởng quan bản quá nghiêm trọng, phải đến được cấp bậc lãnh đạo quốc gia, không, phải đến được độ cao của người số một mới có thể có tư tưởng riêng. Nếu không, mặc kệ anh có bao nhiêu ý tưởng, có bao nhiêu sự nghiệp kinh quốc, có văn chương cẩm tú dồi dào thì cũng chỉ có thể ẩn mình.
Quan Doãn cười ha hả:
- Ngang Dương nói đúng, nhưng xã hội đang phát triển, quốc gia ngày càng tiến bộ, có lẽ có một ngày, cấp bậc của tôi không cao, trình tự không đến, nhưng cũng có thể phát biểu tư tưởng của mình.
- Em ủng hộ anh.
Tiểu Muội cổ vũ Quan Doãn.
Ngay cả Quan Doãn cũng không ý thức được, đoạn đối thoại này như một hạt giống chôn sâu trong lòng hắn, cũng làm cho con đường đi của hắn trong quan trường không giống con đường bình thường. Còn Tiểu Muội cũng bị ảnh hưởng của cuộc trò chuyện, tác động đến bước đi quan trọng trong cuộc đời cô.
- Mơ ước cả đời của tôi là được…
Lý Mộng Hàm nhất thời cảm thán.
- Thích ăn thì ăn, thích mặc thì mặc, làm chuyện mình muốn làm, người nên yêu thì cứ yêu.
- Mơ ước cả đời em là…
Tiểu Muội cũng nói:
- Cốt cách bất tục, đa tình là Phật tâm, tự lợi cho mình và cho người.
Quan Doãn âm thầm tán thưởng. Tiểu Muội có lòng tế thế, vô duyên đại từ, đồng thể đại bi. Có lẽ có một ngày, Tiểu Muội sẽ thật sự trở thành một siêu nhân thoát tục đi lại trong nhân gian.
- Tôi cũng muốn nói mơ ước của đời tôi.
Tề Ngang Dương cũng chen vào:
- Chỉ bốn chữ - làm theo ý mình.
Người đời đều muốn làm theo ý mình. Thật ra làm theo ý mình cũng không phải là không tốt, chỉ cần không làm trên sự đau khổ của người khác là được.
- Còn chị, Mặc Ngu?
Lý Mộng Hàm tò mò hỏi Tô Mặc Ngu.
- Trong “Hồng lâu mộng” đã có lời phán, nếu mỗi người chúng ta nói rõ được mơ ước cả đời mình, tôi muốn nói… tôi đã nghĩ đến một cuộc sống oanh oanh liệt liệt không hề hối hận.
Tô Mặc Ngu khẽ nhìn xuống, nói xong lại đột nhiên ngẩng đầu lên.
- Em Quan, nói mơ ước cả đời của em đi, cho chúng tôi có thêm kiến thức.
Mọi người đều nhìn Quan Doãn. Mơ ước mà Quan Doãn mong mỏi, chính là quan niệm chấp chính của hắn, chính là mục tiêu phấn đấu cả đời của hắn trong quan trường. Nhưng Quan Doãn lại có thân phận đặc biệt là con cháu gia đình nửa quý tộc, hắn rốt cuộc muốn một cuộc sống ra sao?
Quan Doãn đón lấy ánh mắt chờ mong của mọi người, khẽ mỉm cười…
Nhưng cũng có thể nghĩ được, dù là Lãnh Tử Thiên trên danh nghĩa đến đầu tư mà thực ra là làm hại Hoàng Lương, hay Hoàng Vũ Nhật đồng lõa đến gây họa ở Hoàng Lương, hoặc là Dung Thiên Hành mục đích đen tối muốn đến để bôi đen thế cục ở Hoàng Lương, Hô Diên Ngạo Bác nhất định là mặc kệ, xem như không hay biết, luôn mang vẻ tươi cười đón chào. Chỉ cần y có thể lấy được chiến tích, chỉ cần có thể giúp y đánh bại được Tưởng Tuyết Tùng, dù có lấy toàn thể dân chúng Hoàng Lương ra làm tiền đặt cược, tin rằng y cũng chẳng tiếc.
Nghe đến tên Dung Thiên Hành, Tiểu Muội rõ ràng là ngây người sửng sốt, lúc sau lại vờ như không có việc gì, nâng ly nước lên nhấp một ngụm. Thật ra Tề Ngang Dương lại quan sát rất kỹ, chú ý đến sự khác thường của Tiểu Muội, cười ha ha:
- Tiểu Muội, đừng lo lắng. Hoàng Lương có Quan Doãn và anh, ai cũng đừng hòng ăn hiếp em.
- Nước Hoàng Lương dù sâu đến đâu cũng chỉ là một cái vũng cạn. Vũng cạn này lại chứa quá nhiều quái vật lớn.
Quan Doãn lắc đầu cười, lấy trà thay rượu:
- Mộng Hàm, tôi mời cô một ly, cảm ơn tin tức của cô.
- Không cần cảm ơn tôi, tôi không phải là không có ý đồ.
Lý Mộng Hàm cười đầy đắc ý:
- Tôi đến Hoàng Lương cũng vì muốn đầu tư.
Quan Doãn cả kinh trong lòng. Lý Mộng Hàm không phải người bình thường mà là con gái Lý gia ở Bắc Kinh. Cô đến đầu tư, là nhất thời có hứng thú hay còn có ý gì khác, liền cười hỏi:
- Cô dùng tiền riêng đầu tư hay dùng tiền của gia đình?
Câu hỏi này thật có trình độ. Tiền riêng chỉ là cá nhân bỏ vốn, còn tiền của gia đình chính là ám chỉ đến sự lộ diện của Lý gia. Lý Mộng Hàm đầu tư một mình hay Lý gia bỏ vốn, sự khác nhau rất lớn.
- Tiền riêng của tôi. Chuyện đầu tư không kinh động đến người trong nhà.
Lý Mộng Hàm đáng yêu thì đáng yêu nhưng dù sao cô cũng xuất thân thế gia, hiểu rất rõ vấn đề Quan Doãn muốn đề cập, nên phải nói cho rõ ràng.
- Lãnh Tử Thiên đến Hoàng Lương đầu tư, hẳn là nhờ tài chính Lãnh gia, còn Hoàng Vũ Nhật và Dung Thiên Hành đến, tôi cho chỉ là quấy rối, không đứng đắn, cũng chỉ với tư cách cá nhân.
Quan Doãn gật đầu nhưng cũng không nói gì. Không phải hắn không rõ thực lực của Hoàng Vũ Nhật. Thực lực của Dung gia cũng khổng lồ, nhưng tin rằng Dung gia sẽ không xem trọng Hoàng Lương. Đối với Dung gia mà nói, Hoàng Lương không có nhiều lợi ích.
Trong lúc đó, hắn bỗng nhiên nghĩ đến Kim Nhất Giai. Nếu Nhất Giai ở đây thì tốt quá. Trong số những cô gái mà hắn biết, cô là một người rất có ý tưởng chính trị, đồng thời cũng lại là một người rất có ánh mắt thương nhân. Nếu để cô phân tích Lãnh Tử Thiên, Hoàng Vũ Nhật những ngày gần đây, đủ loại trước đài sau màn ở Hoàng Lương, chắc chắn sẽ nắm được điểm quan trọng.
Trong một khoảng thời gian ngắn, hắn chưa từng nhớ Kim Nhất Giai đến như vậy.
- Nếu Nhất Giai ở đây thì tốt quá.
Đúng là chuyện lạ, Lý Mộng Hàm và Quan Doãn lại cùng chung ý nghĩ. Cô cười lắc đầu tự giễu:
- Đều tại tôi lúc học đại học không thích học, không giống cô ấy, bỏ rất nhiều công sức học hành. Cô ấy thường nói câu gì học hành dù không thành danh nhưng cuối cùng cũng có được nhân cao phẩm nhã… sau câu này còn gì nữa mà tôi không nhớ được.
- Vi thiện bất kỳ hoạch báo, tự nhiên mộng ổn thần danh.
Không đợi Quan Doãn lên tiếng, Tiểu Muội đã góp lời.
- Còn có một câu nữa, ý tứ cũng rất hàm súc – nhân hành thiện, phúc tuy vị chí, đãn họa dĩ viễn ly, nhân hành ác, họa tuy vị chí, đãn phúc dĩ viễn ly. Một người đọc sách có thể nhân phẩm cao nhã, làm việc thiện có thể tích phúc tích đức.
Tiểu Muội tuy chưa học đại học, nhưng chịu ảnh hưởng của cha mẹ, từ nhỏ đã thích văn hóa truyền thống cổ điển. Có thể nói tuy Tiểu Muội chỉ mới là học sinh cấp 3, bản lĩnh cổ văn của cô thậm chí còn không kém nửa phần so với một sinh viên đại học năm thứ tư.
Tô Mặc Ngu che miệng cười.
- Thơ cổ tôi cũng không biết được nhiều lắm, nhưng có một bài tôi đặc biệt ấn tượng nên nhớ rất rõ: Thiên tử trọng anh hào, văn chương giáo nhĩ tào, vạn bàn giai hạ phẩm, duy hữu độc thư cao. Thật ra bây giờ cũng như thế, không đọc sách, không học tập, vốn không có ngày nổi danh.
- Cũng không chắc.
Đã có người bàn về đề tài này, Tề Ngang Dương cũng muốn khoe khoang vài câu, cười ha hả.
- Cứ xem chuyện cho con cái đến trường hiện nay đi. Phía nam và phía bắc khác biệt không ít. Ở phía nam, kinh tế như con nước lớn tấn công, không chú trọng đến việc học cho lắm, rất nhiều người không học lên đại học, chỉ tốt nghiệp trung học, sau đó thì đi làm. Được ít cũng đủ, biết đủ là vui, chỉ làm một ông chủ nho nhỏ đã thỏa mãn.
- Mong ước của mỗi đời người đều khác nhau, không thể quơ đũa cả nắm. Làm một ông chủ nhỏ, nhàn nhã sống qua ngày tất nhiên không tồi, làm một nông dân, có hơn ba mươi mẫu đất, một con trâu, vợ con đầm ấm, cũng đâu tệ.
Dù tuổi Tiểu Muội còn nhỏ nhưng cũng cản thán về cuộc đời không ít.
- Có người chỉ để ý đến cuộc sống thư thái của bản thân mình, mặc kệ người khác nước sôi lửa bỏng, là ai lo việc người ấy, là nhìn cuộc sống qua khe cửa. Nếu dùng thuật ngữ Phật học để hình dung, chính là tự liễu hán. Tự liễu hán chính mà mầm mống xấu xa.
- Hay thật, Tiểu Muội thật không đơn giản, còn nghiên cứu cả Phật học nữa sao?
Tề Ngang Dương vỗ tay cười to:
- Anh khâm phục em rồi. Khi anh lớn bằng em, đều luôn nghĩ thầm rằng phải kiếm tiền, cho rằng chỉ có kiếm tiền là tất cả. Giờ nghĩ lại, cảnh giới tư tưởng của anh và em chênh lệch quá xa.
- Hì hì, anh Tề cũng không thể nói như vậy được. Đạo sớm hay muộn cũng có gì đâu, chuyên chú thuật nghiệp, ngộ sớm hay muộn cũng không khác gì nhau. Có lẽ em là tiệm ngộ, còn anh là ngộ đạo. Tiệm ngộ là tìm hiểu lâu dài, còn ngộ đạo là lập địa thành Phật.
Tiểu Muội khá hứng thú, nói chuyện rất nồng nhiệt. Nguyên nhân là vì cô thấy Quan Doãn khá vui vẻ, đồng thời ấn tượng của cô với Tề Ngang Dương cũng khá tốt. Có lẽ Tề Ngang Dương nói đến chuyện cưới hỏi của Quan Doãn khiến trong lòng cô gợn sóng.
- Tuy nhiên, bất kể là buôn bán hay làm quan, không đọc sách cũng không được. Không đọc sách thì không hiểu được đạo lý đối nhân xử thế, cả đời sống u mê, không biết đời sống là gì, xem như một chuyến đến nhân gian tay trắng.
- Thiếu tiểu tu cần học, văn chương khả lập thân, mãn triều chu tử quý, tận thị độc thư nhân.
Quan Doãn tiếp một câu.
- Chính tâm, tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ là thứ tự ưu tiên. Việc học dù quan trọng, nhưng không phải là vấn đề quan trọng nhất. Người sống trong trời đất, chuyện quan trọng nhất là chính tâm, là tạo cho lòng mình có sự kính ngưỡng và quan điểm đạo đức. Đạo dẫn đường cho quan điểm đạo đức, Phật học là hoàn toàn xứng đáng. Như lời Tiểu Muội nói, không có kiến thức và tầm nhìn, chỉ có thể nhìn qua khe cửa nhà nghèo, không có được quan niệm thiên hạ vi công.
- Không cầu bản thân được yên vui, chỉ cầu thế nhân xa được đau khổ. Ý chí của Bồ Tát Phật gia Đại thừa và tư tưởng chủ đạo kiêm tế thiên hạ của Nho gia có cách làm khác nhau nhưng kết quả lại giống nhau đến lạ lùng.
- Anh nói rất đúng.
Tiểu Muội nhất thời hứng khởi. Cô từ nhỏ đã thích Phật học, đã đọc không ít kinh Phật, còn nghiên cứu rất nhiều tinh túy quốc học truyền thống. Có thể nói, bản lĩnh cổ văn hiện tại của cô, làm giáo viên trung học cũng đủ sức.
- Trước lập tâm, sau làm người. Người khác động vật ở chỗ có quy phạm đạo đức, có chuẩn tắc hành vi, có lòng kính ngưỡng và niềm tin trong nội tâm, trí tuệ có thể sáng tạo văn hóa cũng có thể hủy diệt văn hóa. Trí tuệ chẳng phân biệt được chính tà nhưng đạo đức thì lại khác. Cho nên, một người dù cho ở bất kỳ vị trí nào, tạo được tiêu chuẩn đạo đức cao trước thì mới có gốc rễ chắc chắn. Không có đạo đức trói buộc, người không còn là người.
Tô Mặc Ngu che miệng cười:
- Tiểu Muội sau này thích hợp với việc nghiên cứu học vấn. Chức vị chỉ dùng hành vi dẫn lối xã hội tiến bộ. Nghiên cứu học vấn là dùng tư tưởng để chỉ đạo sự tiến bộ của con người. Một cán bộ làm quan một lần, tạo phúc một phương, còn một nhà tư tưởng có thể ảnh hưởng đến hàng ngàn hàng vạn người, thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến lịch sử.
Tiểu Muội khiêm tốn cười nói:
- Em đâu dám khoe khoang trước mặt anh em. Anh ấy là một cán bộ ôm ấp tình cảm làm nhà tư tưởng. Em tin rằng một ngày nào đó, anh sẽ là nhà tư tưởng đảm trách chức vụ cao nhất trong nước.
- Gom cả thân phận nhà tư tưởng và cả chính trị gia vào một người, đúng là khó khăn rất lớn.
Tề Ngang Dương nháy mắt cười.
- Vậy thì phải ngồi vào vị trí rất cao mới có thể chỉ đạo tư tưởng được. Không đến một cấp bậc nhất định nào đó, thì không có khả năng lập được văn bản công khai để phát biểu ra. Trong nước, tư tưởng quan bản quá nghiêm trọng, phải đến được cấp bậc lãnh đạo quốc gia, không, phải đến được độ cao của người số một mới có thể có tư tưởng riêng. Nếu không, mặc kệ anh có bao nhiêu ý tưởng, có bao nhiêu sự nghiệp kinh quốc, có văn chương cẩm tú dồi dào thì cũng chỉ có thể ẩn mình.
Quan Doãn cười ha hả:
- Ngang Dương nói đúng, nhưng xã hội đang phát triển, quốc gia ngày càng tiến bộ, có lẽ có một ngày, cấp bậc của tôi không cao, trình tự không đến, nhưng cũng có thể phát biểu tư tưởng của mình.
- Em ủng hộ anh.
Tiểu Muội cổ vũ Quan Doãn.
Ngay cả Quan Doãn cũng không ý thức được, đoạn đối thoại này như một hạt giống chôn sâu trong lòng hắn, cũng làm cho con đường đi của hắn trong quan trường không giống con đường bình thường. Còn Tiểu Muội cũng bị ảnh hưởng của cuộc trò chuyện, tác động đến bước đi quan trọng trong cuộc đời cô.
- Mơ ước cả đời của tôi là được…
Lý Mộng Hàm nhất thời cảm thán.
- Thích ăn thì ăn, thích mặc thì mặc, làm chuyện mình muốn làm, người nên yêu thì cứ yêu.
- Mơ ước cả đời em là…
Tiểu Muội cũng nói:
- Cốt cách bất tục, đa tình là Phật tâm, tự lợi cho mình và cho người.
Quan Doãn âm thầm tán thưởng. Tiểu Muội có lòng tế thế, vô duyên đại từ, đồng thể đại bi. Có lẽ có một ngày, Tiểu Muội sẽ thật sự trở thành một siêu nhân thoát tục đi lại trong nhân gian.
- Tôi cũng muốn nói mơ ước của đời tôi.
Tề Ngang Dương cũng chen vào:
- Chỉ bốn chữ - làm theo ý mình.
Người đời đều muốn làm theo ý mình. Thật ra làm theo ý mình cũng không phải là không tốt, chỉ cần không làm trên sự đau khổ của người khác là được.
- Còn chị, Mặc Ngu?
Lý Mộng Hàm tò mò hỏi Tô Mặc Ngu.
- Trong “Hồng lâu mộng” đã có lời phán, nếu mỗi người chúng ta nói rõ được mơ ước cả đời mình, tôi muốn nói… tôi đã nghĩ đến một cuộc sống oanh oanh liệt liệt không hề hối hận.
Tô Mặc Ngu khẽ nhìn xuống, nói xong lại đột nhiên ngẩng đầu lên.
- Em Quan, nói mơ ước cả đời của em đi, cho chúng tôi có thêm kiến thức.
Mọi người đều nhìn Quan Doãn. Mơ ước mà Quan Doãn mong mỏi, chính là quan niệm chấp chính của hắn, chính là mục tiêu phấn đấu cả đời của hắn trong quan trường. Nhưng Quan Doãn lại có thân phận đặc biệt là con cháu gia đình nửa quý tộc, hắn rốt cuộc muốn một cuộc sống ra sao?
Quan Doãn đón lấy ánh mắt chờ mong của mọi người, khẽ mỉm cười…
/556
|