Chương 22: BỨC ẢNH

Ảnh cưới của bố mẹ là một tấm ảnh đen trắng rất nhỏ, cậu không thể xác định được kích thước cụ thể, nó chỉ khoảng to bằng lòng bàn tay và có viền lượn sóng ở xung quanh. Trong ảnh, mẹ tết tóc hai bên,xinh xắn, sáng sủa. Gương mặt bố tuấn tú, thần thái rất xuất chúng. Nghe nói khi ấy bố rất có chất nghệ sĩ, hát hay múa giỏi, môn thể thao nào cũng giỏi giang. Khi chụp tấm ảnh này có lẽ là quãng thời gian đẹp nhất của bố mẹ. Đúng là một cặp trời sinh, trai tài gái sắc.

Trong trí nhớ, cậu còn từng được xem một tấm ảnh vô cùng xinh đẹp của mẹ. Tóc ngắn, mặc váy lỡ màu xanh da trời, đứng tựa bên gốc cây, nụ cười thanh khiết như đám mây, tràn đầy thiện mĩ. Khi ấy chắc mẹ chừng ba mươi lăm tuổi. cậu không hỏi mẹ thời gian cụ thể, những điều này thuộc về hồi ức của cậu, cho dù không chính xác nhưng cũng là một thứ hoài niệm.

Những tấm ảnh cậu có thể nhớ được phần lớn đều đã ố vàng. Tấm ảnh duy nhất còn sáng sủa chắc là tấm ảnh chụp chung với chị gái, và những tấm ảnh tốt nghiệp sau bao năm cậu học hành. Cậu đứng ở hàng cuối, thần thái tĩnh lặng, không hề bắt mắt. Vì thế cậu cũng hiểu, trong người mình có cảm giác cô đơn, lạnh lùng tồn tại bẩm sinh.

Những tấm ảnh,có lúc không có ý nghĩa gì cả, có lúc lại khiến người ta trân trọng nhiều hơn. Khoảnh khắc không ghi lại được có lẽ càng đáng trân trọng hơn, chỉ là không dễ dàng nhớ lại. khi lật những tấm ảnh đã cũ, người và sự vật khi ấy bị thời gian chia cách lại được gần nhau một lần nữa. Mặc dù cậu biết giây phút bị ống kính máy ảnh ghi lại dưới ánh mặt trời, thời gian đã bị đốt cháy, cuối cùng trở thành bụi bay, mang theo hương vị của số mệnh.

Sau năm mười tám tuổi, cậu rất ít khi chụp ảnh cho mình. Cho tới bây giờ.

BIỆT LI

Mười tám tuổi cậu rời khỏi gia đình, tính ra đã hơn bốn năm. Trong xương cốt vốn có tính đơn độc bẩm sinh nên bất giác cậu ngày càng thu giữ mọi cảm xúc của mình, giấu nó trong bóng tối, không dễ thể hiện trước người khác, lâu dần trở thành một thói quen. Những gì người khác nhìn thấy đều là những thứ cậu không để tâm. Tình cảm thực sự bị tổn thương chắc chắn cậu sẽ cẩn thận giấu nó trong đáy lòng. Vì thế cậu trở nên lạnh lùng, cao ngạo, ương bướng, khó bảo, không chừng mực.

Cậu cho rằng, mình là nam nhi nên điềm tĩnh, trầm lặng, chín chắn đối xử nhân thế. Tình cảm là sợi dây trói ràng buộc, một khi chạm vào sẽ khó điều khiển. Bản thân nó lại thay đổi liên tục, bất an, không thể đoán trước, đầy nguy hiểm. Thái độ đối với tình cảm của cậu luôn nghiêm túc, thậm chí chân thành, chỉ là cậu biết mình là một người không giỏi trong việc xử lí chuyện tình cảm. Bây giờ, cách thức cậu lựa chọn rất hẹp nhưng an toàn. Không đúng không sai, đó là sự lựa chọn của cậu. Mỗi lần rời nhà đi, cậu luôn bất an. Bởi cậu biết mẹ là người yếu đuối, mềm mỏng, lại dành tình thương sâu đậm cho cậu nên mẹ sẽ lưu luyến. nhìn mẹ thu dọn hành lí giúp cậu, vẻ mặt buồn bã, cậu biết mẹ đang đau lòng. Cậu lại rời mẹ mà đi nữa, mỗi lần lại tới những nơi xa hơn trước. Sẽ có một ngày cậu rời xa mẹ. Cho dù cậu không muốn nhưng thời gian của mọi sinh mệnh đều có hạn. Cậu cũng không có cách nào khác.

Lần này mẹ vẫn tới tiễn cậu, trên đường ra bến xe cả hai đều im lặng. Sau khi tới bến xe, cậu đi mua vé, mẹ đứng trông hành lí, mắt dõi theo bóng cậu. Ánh mắt ấy không còn tinh nhanh trong sáng như hồi cậu niên thiếu nữa, thấy mẹ phải nheo mắt lại khi nhìn, trong lòng cậu cảm thấy đau xót khó chịu. Mẹ đã già thế này rồi nhưng vẫn như lần đầu tiên cậu xa nhà, biểu cảm buồn bã, sau đó quay người rơi nước mắt khi cậu kéo hành lí đi. Sợi dây tình cảm giữa cậu và mẹ tự nhiên không thể tách rời, chỉ càng ngày càng sâu đậm. Chỉ có thể càng ngày càng sâu đậm, chạy vào nơi sâu thẳm nhất, không có đường nào khác. Mọi thứ tình cảm vui mừng, buồn đau vô tình lộ ra ngoài đều rất tàn nhẫn. Cậu không biết phải làm thế nào mới tốt. Dù tình nồng ý đậm trong lòng nhưng cũng không biểu đạt được bằng lời. cậu biết, trong một năm qua có lẽ chỉ có mẹ mới khiến lòng cậu vấn vương, thậm chí xót xa.

Trái tim con người yếu mềm, số kiếp đã định, cả đời sẽ mệt vì tình.

Nhiều loại cảm xúc. Vì thế mà hỉ, vì thế mà bi. Vì thế mà vui, vì thế mà đau. Vì thế mà lặng lẽ, vì thế mà ồn ào. Vì thế mà li hợp, vì thế mà tán tụ.

Cậu tin rằng, mọi cuộc gặp gỡ trên đời này đều là sự trùng phùng của cuộc chia li từ lâu, mọi sự biệt li trên đời đều sẽ có cơ hội gặp lại.

Những dòng trên đây được cậu viết trên tàu hỏa tới Bắc Kinh.

CHUYỆN NĂM XƯA

Tôi đặt vé máy bay về nhà đón tết hôm 31 tháng 1. Mỗi năm ít nhất một lần, nhiều lắm là hai ba lần. do tính chất công việc nên thời gian khá tự do, dịp tết được ở nhà ít nhất hai mươi ngày. Bình thường về nhà thăm bố mẹ tôi cũng sẽ ở lại chừng một tuần. Mặc dù thời gian ở cạnh bố mẹ không nhiều nhưng so lên thì ít mà so xuống thì nhiều, cũng như an ủi.

Sau khi tốt nghiệp vẫn không định cư cụ thể ở đâu. Ban đầu ở Bắc Kinh, rồi tới Thâm Quyến, bây giờ tạm thời định cư ở Thành Đô (có thể định cư ở đây nhưng cũng chưa chắc). Từ Thành Đô tới Nam Kinh, sau đó ngồi bus về nhà. Ba bốn tiếng. Thành phố nơi nhà tôi ở rất nhỏ, nhỏ tới mức đi bất cứ chỗ nào trên phố cũng sẽ gặp người quen, bạn thân.

Nhiều năm không gặp, khó tránh việc sẽ hàn huyên vài câu. Phiền ở chỗ,hỏi han nhau những nội dung chẳng khác năm trước, năm xưa là bao. Cậu có người yêu chưa? Sống thế nào? Thu nhập cao không? Mua nhà chưa? Sau này có dự định gì không? Đương nhiên, tôi sẽ trả lời thành thực. Chỉ là, bất giác sẽ nghĩ, cả hai đã lâu ngày không gặp, khó khăn lắm mới gặp nhau vốn có thể cùng ăn cơm, uống rượu, vui chơi, ôn lại tình cảm xưa cũ, nếu như hồi trước chơi với nhau cũng thân.

Nhưng sau đó phát hiện ra, dù có hứng thú với chuyện riêng tư của tôi đi nữa, nhiều lắm cũng chỉ xã giao vài câu. Bạn bè thân thiết ngày xưa phần lớn đều hiểu cách để lại không gian riêng tư cho nhau. Đều biết, một năm khó khăn lắm mới về nhà gặp nhau được vài lần, thời gian ít ỏi, nên muốn dành thời gian cho những chuyện vui vẻ. Bởi mọi người đều biết những chuyện ấy chẳng nhiều chuyện vừa ý, hà tất phải tự tìm phiền não.

Tò mò hại chết người. Vì thế những vị lâu ngày gặp lại mà chẳng có chút gì mới, chỉ chăm chăm bàn luận chuyện riêng tư của nhau thực ra chỉ là đi đường vòng thôi. Thực chất, hỏi những câu khác thì cũng được, nhưng cứ hỏi tới chuyện tình cảm là phần lớn tôi đều nói dối cho qua. Còn những chuyện khác, ban đầu còn trả lời thành thật, sau đó cũng trả lời chung một đáp án cho qua mọi chuyện. ba chữ, cũng tàm tạm.

Bố mẹ tôi thường không dò hỏi điều gì, chỉ dặn dò mấy câu đại loại “chịu khó chăm sóc bản thân”. Đương nhiên, chuyện công việc và thu nhập tôi luôn thành khẩn bố mẹ. Họ cũng hiểu rõ như lòng bàn tay. Chỉ là trước khi rời đi, chắc chắn sẽ có một đêm để thảo luận với tôi chuyện dựng vợ gả chồng. Mà cuộc sống tình cảm của tôi vốn đặc thù, không tiện nói, mà cũng không thể nói.

Tôi vốn là một người ích kỉ, thường không quan tâm tới những người không thân thiết. Sức lực của con người có hạn, chuyện chu toàn là cái động không đáy. Vì thế tôi không quan tâm tới chuyện A B C D coi bản thân mình ra sao. Chỉ có bố mẹ, tôi thực sự rất quan tâm tới cảm nhận của họ. Phần lớn các bậc cha mẹ đều là người khá truyền thống, bố mẹ tôi cũng vậy.

Mẹ tôi còn trọng nam khinh nữ, trong nhà có chị cả đã lấy chồng, sinh con trai. Nhưng những chuyện này không đủ khiến mẹ tôi vui. Mẹ chỉ mong tôi sớm lấy vợ, cũng sinh con trai. Quan trọng là, mẹ còn uy hiếp tôi. Ví dụ, lấy tuổi tác đang già nua của mình làm lí do, e rằng khi mình còn sống không được bế cháu. Nghe thấy câu này tôi cứng họng. Nói thật là tôi sợ hãi. Mặc dù khi nói câu này mục đích của mẹ rất rõ ràng, nhưng không phải không nghiêm túc. Mẹ đã gần sáu mươi, đã đến tuổi cháu con đầy nhà. Nhưng tôi thực sự không có cách nào thẳng thắn nói chuyện tình cảm của mình với mẹ, nói những lời ẩn chứa trong trái tim tôi đã lâu. Bởi tôi biết mình không có quyền khiến mẹ tổn thương và gánh nặng thêm nữa.

Tôi thực sự rất mơ hồ, tiến thoái lưỡng nan. Mấy năm qua vẫn cứng đầu nói dối liên miên để qua chuyện. Nhưng, giấy không gói được lửa, sớm muộn cũng sẽ lòi ra.

Sức lực của con người có hạn, chuyện chu toàn là cái động không đáy. Vì thế có lúc tôi suy nghĩ hão huyền rằng một ngày nào đó bố mẹ sẽ cởi mở, nhìn thấu bản chất tình yêu dành cho tôi, ví dụ “Chỉ cần con trai chúng ta sống vui vẻ thì đời này cũng đáng”. Chỉ là chúng ta đều là những phàm phu tục tử, ai lại chẳng ích kỉ cơ chứ. Nuôi con cái lớn khôn thành người cũng khó tránh khỏi những suy nghĩ như vậy. Muốn con trở thành một người như mình mong muốn, chứ không chỉ trở thành người như con ước muốn.

Tôi thực sự chưa có trí tuệ như vậy để ảnh hưởng tới tư duy và suy nghĩ sự việc của họ. Còn trong thâm tâm tôi sớm đã bị khuất phục. Và bây giờ có thể gắng gượng được cũng chỉ là chút hơi tàn còn sót lại, cố giành thêm chút thời gian cho sự ích kỉ của bản thân.

Vì thế tôi biết có thể một ngày nào đó tôi cũng sẽ thuận theo ý bố mẹ, ép bản thân mình hoàn thành chuyện lấy vợ sinh con. Điều duy nhất có thể khống chế trong tương lai cũng chính là: cho dù sau này con cái của tôi làm nghề gì, yêu người thế nào, muốn sống cuộc sống ra sao, chỉ cần không phạm pháp, có đạo đức, sống hạnh phúc là quá tốt rồi.

Hành lí chưa thu dọn, tương lai cũng chẳng ra sao.

Thời gian chẳng có bao lâu, không muốn bàn luận chuyện cưới gả với ai. Ngày tháng vẫn trôi, chỉ có thể chờ đợi, một ngày nào đó trong tương lai, bỗng dưng bố mẹ nhìn thấu chân tướng của tình yêu, cảm thông với tâm ý của tôi và thấu hiểu. Có thể tác thành cho tôi, tác thành cho bản thân, tác thành cho những ngày tháng vốn có thể sống tốt hơn trong tương lai của chúng tôi.

QUÃNG THỜI GIAN Ở THỊ TRẤN NHỎ

Khoảng thời gian hơn mười năm cậu sống ở một thị trấn nhỏ phía Nam. Thị trấn nhỏ trong kí ức luôn có bầu không khí ấm áp vây quanh, có chút lười biếng, có chút mơ hồ nhưng luôn sạch sẽ, thoáng mát.

Trước cửa, mẹ trồng một cây dành dành trong một cái chậu lớn màu nâu có hoa văn vàng. Sau đó mẹ sợ bó buộc cây nên đã làm một khoảnh trồng hoa đơn giản trước cửa nhà, đánh cây dành dành trồng vào đó. Thế là năm sau, cây đã nở đầy những bông hoa dành dành trắng muốt to bằng cái bát ăn cơm.

Mỗi ngày mở cửa ra sẽ có một mùi hương thanh mát ùa vào, là thứ hương hoa mang hơi thở của người thân. Hít vào trong cơ thể dường như có dòng chảy đang chuyển động, cả người đều nhẹ nhõm hơn. Đây là loại hoa mẹ thích nhất. Mẹ cũng là người phụ nữ trồng cây xinh đẹp nhất mà cậu từng gặp.

Bếp và phòng ngủ ở nhà cũ tách rời nhau, ở hai bên của con đường gạch nhỏ. Đằng sau bếp có một dòng sông chảy qua thị trấn, từ trước tới giờ không có tên. Dòng sông nhỏ vốn trong suốt có thể nhìn thấy cỏ cây và cá bơi dưới đáy. Đến mùa hè sẽ có nhiều trẻ con cởi trần bơi lội dưới sông. Mùa hè, bọn trẻ ngồi không yên, tiếng đùa vui, tiếng té nước, tiếng cười giòn tan, đủ mọi âm thanh đập vào tai. Vì thế cậu thường cảm thấy cảm giác ấm áp chứ không oi bức từ mùa hè ấy. Nhìn phía tận cùng của dòng sông dường như sẽ nở rộ một vùng hoa hướng dương. Những đóa hoa hướng dương nở giữa dòng nước là một bức tranh không thể sao chép, bởi vì trong đó có quãng thời niên thiếu vừa ngây thơ vừa du dương không thể lặp lại.

Hồi còn đi học phải đi bộ chừng hơn mười phút, cũng chỉ hơn mười phút là đi tới tận cùng của thị trấn. trường tiểu học của cậu ở giữa hai cánh đồng. Đi trên đường sẽ có gió mát thổi qua. Trong không khí là mùi thơm của bùn đất và hương thơm của rau cỏ, khiến người ta cảm thấy tĩnh tâm, vui vẻ. Thỉnh thoảng mỗi khi tan học, cậu đi trên bờ ruộng, ngắt một cành liễu, học người lớn thổi sáo.

Mẹ nói, khi còn trẻ dáng dấp của bố cũng y như cậu. Sạch sẽ, thanh tú, cứ đi cứ đi, sẽ cảm thấy có cơn gió thổi qua vầng trán, đó là dấu vết của thời gian. Sẽ quay trở về đây nữa, dắt tay mẹ, sau đó quay lại nhìn chị gái dắt tay bố đang mỉm cười. có một số tình yêu dù không nói nhưng cả hai chắc chắn sẽ hiểu. Giống như trong lòng nở một cây hoa, sau đó thời gian sẽ trèo lên cành cây. Không cần ngôn ngữ, chỉ nhìn sẽ có cảm giác hòa thuận, cũng biết thời gian đang vui vẻ già đi.

Chỉ mong đời này yên ổn, thời gian cứ như thế này mà trôi đi.