Chương 18

Sống không cần sở hữu, làm việc không nhờ cậy, có công lao không kể.

Ðâu có ông thánh có thể nhìn thấy thấu rõ được tên nào đáng yêu,? tên nào phi thường nhiều đến như thế?

Trong "thánh kinh" gọi ghen tỵ là con mắt ác.

Cuộc cạnh tranh ngấm ngầm dẫn đến ghen ăn tức ở, trở thành đối địch thù oán, phần nhiều thường xẩy ra trong đồng nghiệp với nhau. Cùng giúp đỡ nhau, cùng chung mưu cầu và thành đạt một sự nghiệp, trở thành bạn tri kỷ cũng phần nhiều xẩy ra trong đồng nghiệp với nhau.

Vậy làm sao để đi lại được với đồng nghiệp?

Làm tiêu biến ý nghĩa mặt phụ, nhấn mạnh ý nghĩa mặt chính. Hãy làm cho ý nghĩa mặt phụ chuyển hóa sang ý nghĩa mặt chính. Ðó là quyết sách đẹp nhất.

Lý giải ý nghĩa mặt phụ, cởi mở thông thoáng, đi đường vòng. Ðó là trung sách.

Nhấn mạnh ý nghĩa mặt phụ, tiêu biến ý nghĩa mặt chính, đó là hạ sách ngu xuẩn.

Ðồng nghiệp là người trong cùng đơn vị cùng theo đuổi sự nghiệp như nhau. Ðiều kiện công tác và môi trường của các bạn giống nhau, mục tiêu theo đuổi đại thể như nhau, chính hoàn cảnh này tạo ra sự cạnh tranh không có cách nào tránh được. Qua thời gian cạnh tranh sẽ có người thành công và thất bại trong đồng sự. Người thành công được ngưỡng mộ và chúc mừng, đồng thời lòng đố kỵ - nhược điểm của nhân tính- cũng có thể đột nhiên biểu lộ ra. Lúc này, nếu như bạn là người thành công, có thể đem thành công của mình lý giải thành sự thành công của nhiều người. Giữa đồng sự với nhau vốn cùng liên quan với nhau. Ví dụ như biên tập ra một cuốn sách tốt sản sinh ảnh hưởng tương đối lớn thì chắc chắn nó đã ngưng đọng sức lao động của một tập thể, bao gồm biên tập, tác giả, nhà xuất bản, nhà in thậm chí còn bao gồm cả hiệu sách và bạn đọc vui lòng tiếp nhận quyển sách này. Một mình bạn độc lập khó có thể làm ra được nó. Bạn cần phải làm cho mọi người, về tâm lý cùng chia sẻ niềm vui thành công của bạn, xin đừng tham vơ công của thiên hạ làm của mình! Hơn nữa, bạn xem mình là ngọn nến đồng thời chiếu sáng mình cũng chiếu sáng người khác, mọi chỗ mọi nơi khiêm tốn cẩn thận, đem năng lực và tài hoa của mình vui vẻ hiến dâng cho tập thể của mình, hiến dâng cho bạn đồng nghiệp của bạn. Chìa tay ra hy sinh thời gian và tinh lực nhất định của bạn để giúp đỡ người tạm thời tiến sau bạn, bạn sẽ có niềm vui vô kể, bạn sẽ nhận được nhiều điều có ích. Hơn nữa, bạn sống không cần sở hữu, làm việc không nhờ cậy, có công lao không kể. Như vậy người ghen ăn tức ở với bạn sẽ giảm đi rất nhiều; người tôn trọng bạn, muốn làm bạn với bạn sẽ tăng lên mạnh mẽ. Ðó là thực hiện thượng sách, chuyển hóa ý nghĩa mặt phụ thành ý nghĩa mặt chính.

Bạn không nên nhầm cho nó là chủ nghĩa bình quân, chủ nghĩa quét sạch, chủ nghĩa luồn cúi. Trên thực tế không có bình quân, bạn không hề bị quét khỏi, bạn cũng không hề luồn cúi. Bạn vẫn là người thành công, vinh dự và lợi ích bạn nhận được, sự khâm phục và tôn trọng bạn nhận được sẽ vì thế mà càng nhiều hơn, không hề giảm và mất mát chút nào. Nhân cách của bạn lại càng cao hơn. Cho dù về vật chất bạn tạm thời có thể giảm bớt một chút đỉnh, nhưng so với những cái tăng lên, bạn vẫn là người thắng. Hơn nữa tương lai còn dài, bạn giành được quan hệ quần chúng tốt đẹp, giảm bớt những phiền phức trên quan hệ nhân sự, hiệu suất công tác của bạn sau này càng cao hơn, làm việc càng vừa lòng hơn, thành tựu càng to hơn, lợi ích bạn thu nhận được cũng có thể nhiều hơn. Ðây là thắng lợi của thượng sách.

Hầu như ai cũng đều có tâm lý hiếu thắng, mọi người đều hy vọng đạt được thành công, nhưng lại cứ khăng khăng mình đã lạc hậu rồi. Lúc này, nhìn thấy người khác lên vùn vụt, trong lòng sinh ra ghen tỵ. Việc đó có lẽ là lẽ thường tình của con người. Ðâu có ông thánh có thể nhìn thấu rõ được tên nào đáng yêu, tên nào phi thường nhiều đến như thế? Ðâu có ông thánh có thể bằng lòng xử lý những cái xấu của nhiều người nhiều như thế? Người người trở thành ông thánh thì thế giới này chẳng đi đời nhà ma ư? Người ta tức bạn, ghen tị bạn khi nhìn thấy bạn được đề bạt, bạn được trọng thưởng, ngấm ngầm anh ta sinh ra ngang ngược, từ đó quấy phá hoặc phịa chuyện để vu cáo hãm hại bạn, đi báo cáo cấp trên làm lẫn lộn những điều nghe thấy. Cấp trên ngu dốt sợ trách nhiệm do đó tin theo những lời nói của kẻ tiểu nhân, tạm thời vứt bỏ ý đồ đề bạt bạn và trọng thưởng bạn. Tất cả những điều này đều có thể lý giải. ở thế giới này, ông thánh cực kỳ hiếm thấy, nhưng tiểu nhân đầy đường đầy phố nơi nào cũng gặp. Bạn cần phải thừa nhận và bằng lòng với tồn tại khách quan như thế. Cho dù một khi bạn không thừa nhận và không bằng lòng thì anh ta cũng vẫn tồn tại. Bạn nên hiểu tâm lý cạnh tranh sinh tồn của anh ta là bình thường, chỉ có một chút kỹ thuật phạm quy mà thôi.

Do đó, với tiền đề bạn hiểu được tất cả những điều này, để tránh sự ghen tỵ của đồng nghiệp, để trốn tránh một số phiền phức về nhân sự không cần thiết, bạn nên giấu mũi nhọn của mình, không nên xuất đầu lộ diện, bạn hãy sống cuộc sống lặng lẽ, theo đuổi tinh thần trung dung, bạn sẽ như Lâm Ngữ Ðường đã say sưa kể lại, tìm được một thứ cân bằng giữa hoạt động và không hoạt động, làm một người vừa hữu danh vừa vô danh. Bạn không trực tiếp cạnh tranh với đồng nghiệp, bạn theo đường vòng mà đi. Sau này bạn sẽ giảm bớt nhiều đồng nghiệp ghen tỵ bạn, cũng giảm bớt nhiều đồng nghiệp ngưỡng mộ bạn. Ðó là trung sách.

Thực hiện trung sách có thể nhìn bề ngoài không tổn thất người khác và mình, nhưng trên thực tế là bỏ mình tổn thất mình, nhất là đối với sự nghiệp của một đoàn thể càng tổn thất hơn. Nếu như ai ai cũng bằng lòng với trung dung thì thế giới này cố nhiên là yên tĩnh hơn, thái bình hơn, nhưng đó chỉ là một đầm nước tù, không biết đã làm chậm lại bao nhiêu năm tháng của lịch sử.

Trên thực tế, người đời rất khó cam chịu giữ trung dung, tinh thần trung dung về bản chất đi ngược lại với tính cách con người bình thường. Lâm Ngữ Ðường vui vẻ đi theo con đường trung dung như thế, mà một đời ông vẫn trước sau chưa từng trung dung, thanh danh của ông vẫn ngày càng lớn, thậm chí đến lúc hơn 80 tuổi, còn muốn sống thêm 10 năm nữa, làm thêm một sự nghiệp, ông vẫn luôn luôn tôn sùng ?văn chương cũng biết một ít, nhưng những bài văn gửi đến cho ?báo Taiwushi? có một nửabị trả lại, còn một nửa được đăng tải?, nhưng những bài ông viết, chỉ cần ông bằng lòng phát biểu thì đại khái có thể phát biểu cả một trăm phần trăm.

Ngày nay bạn tìm được mấy đạo sĩ nửa ẩn nửa hiện đi bàn non xanh với tiều phu, đi bàn nước biếc với ngư phủ?

Trên đời nhiều người nói là mình thỏa mãn với việc không chạy trước thiên hạ mà cũng không đi sau thiên hạ, thực ra cũng chỉ có thể như vậy, người ở giữa trong đám đông người vẫn là tuyệt đại đa số. Có người nói là mình giấu cất mũi nhọn, không cạnh tranh với đồng nghiệp, kỳ thực là? kết quả mũi nhọn đã hết, không có cách gì để cạnh tranh

Bạn không thể chọn cách đó. Cách này trên thực tế là không thực hiện được, nó có thể làm cho bạn chao đảo trên đường đời, ruột rối lên như mớ bòng bong. Lúc vốn có thể lên vùn vụt, có thể giành được thành công to lớn, đã bỏ lỡ thời cơ.

Khi đi lại với bạn đồng nghiệp, hạ sách ngu xuẩn nhất đương nhiên chính là ghen tỵ. Ghen tỵ đồng nghiệp thành công, bực tức đồng nghiệp được một chút lợi. Trương Tam chia nhà chiếm được chỗ tiện lợi, Lý Tứ được đánh giá có ưu điểm, Vương Ngũ dựa vào cái gì có thể đề bạt cán bộ? Ðều có thể trở thành đối tượng của ghen tỵ.

Thánh kinh? gọi ghen tỵ là ?con mắt ác?, ghen tỵ sẽ đem hung hiểm ném vào chỗ ánh mắt của anh ta nhìn tới. Gaiyin do ghen tỵ đã giết chết người anh em thân thiết của mình APO. Hoàng đế cổ La Mã yêu thích nghệ thuật là Atian, do lòng hư vinh quá mạnh mà ghen tỵ với nhà thơ và họa sĩ. Họ đã bị bêu danh muôn thuở, bị người ta phỉ nhổ.

Không nghi ngờ gì nữa, ghen tỵ là một loại tâm thái đê tiện, là trạng thái tâm lý không lành mạnh. Y học xưa nay, trong ngoài nước đều chỉ rõ, các loại tình trạng tâm lý không lành mạnh, đều có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm tổn hại thân thể, dẫn đến các loại bệnh tật nẩy sinh. Bạn biết, nhiều người có bệnh gan, bệnh dạ dày, bệnh phổi, bệnh tim, bệnh mắt đều có thể tìm thấy các nguyên nhân trực tiếp hoặc gián tiếp từ trong trạng thái tâm lý của họ. Ghen tỵ hầu như là đại biểu tổng hợp của các loại tâm tình không tốt. Người trong lòng mang lòng ghen tỵ, hãy coi chừng thân thể của bạn!

Nhiều mâu thuẫn nhân sự trong nội bộ một đơn vị phần lớn đều do sự ghen tỵ giữa đồng nghiệp gây nên. Ghen tỵ người khác, bạn sẽ vô hình trung bị cuốn vào trong cuộc tranh chấp nhân sự không bao giờ dứt, tốn hao phần lớn thời gian và tinh lực không cần thiết, làm cho bạn kiệt sức, buồn phiền không thể chịu được.